Κυρίες και κύριοι,
Είναι με ιδιαίτερη ευχαρίστηση που αποδέχτηκα την πρόσκληση της Κίνησης Προάσπισης Δικαιωμάτων Ψυχικά Ασθενών για να παρευρεθώ στην εκδήλωση που διοργανώνεται για προώθηση των μηνυμάτων της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας με φετινό θέμα «Ζώντας με τη σχιζοφρένεια» και με στόχο την καταπολέμηση της προκατάληψης και του κοινωνικού αποκλεισμού έναντι στα άτομα που αντιμετωπίζουν ψυχικές παθήσεις.
Θα ήθελα να εκφράσω τη λύπη μου που λόγοι πέραν της θέλησής μου δεν μου επέτρεψαν να βρίσκομαι σήμερα μαζί σας, ανάμεσα σε φίλους που διακρίνονται για το ενδιαφέρον και την ευαισθησία τους και που εργάζονται καθημερινά με σκοπό τη βελτίωση της ζωής των συνανθρώπων μας.
Πρόσφατη εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κατέδειξε ότι περισσότερα από 26 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από σχιζοφρένεια, γεγονός που καθιστά την πάθηση αυτή ως μία από τις 20 παθήσεις που προκαλούν τη μεγαλύτερη αναπηρία παγκοσμίως. Το στίγμα, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που σχετίζονται με τις ψυχικές ασθένειες αποτελούν, ωστόσο, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που τόσο οι ίδιοι οι ασθενείς όσο και οι οικογένειές τους καλούνται να αντιμετωπίσουν.
Είναι παραδεκτό πως ο κοινωνικός αποκλεισμός και η περιθωριοποίηση, απόρροια της προκατάληψης και του φόβου προς τα άτομα με ψυχικές ασθένειες, αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την επιτυχή αντιμετώπιση και διαχείριση της σχιζοφρένειας. Το στίγμα, φαινόμενο που συναντιέται ακόμη και στις πιο εύρωστες οικονομικά κοινωνίες, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές διακρίσεις που επιδεινώνουν άσκοπα τα προβλήματα των ατόμων με σχιζοφρένεια. Πρόσθετα, τέτοιες διακρίσεις όπως και συχνές στρεβλές αναπαραστάσεις της πάθησης, μειώνουν τον αριθμό των πόρων για την αντιμετώπιση της σχιζοφρένειας, τη διαθεσιμότητα χώρων στέγασης, τις ευκαιρίες για εργασία και για κοινωνικές συναναστροφές δημιουργώντας κατ’ αυτό τον τρόπο προβλήματα που δύναται να έχουν αρνητική επίδραση στην πορεία και στην έκβαση της ασθένειας και επικουρούν τον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση.
Εκτιμώντας τη σοβαρότητα της νόσου της σχιζοφρένειας και εκτιμώντας την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών, το Υπουργείο Υγείας μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, προχώρησε στη δημιουργία εξωτερικών ιατρείων ψυχιατρικής σε όλα τα Κέντρα Υγείας της Κύπρου, τα οποία είναι στελεχωμένα, επί καθημερινής βάσεως, με ψυχίατρο ιατρό για παροχή των αναγκαίων εκείνων υπηρεσιών που τα άτομα με ψυχικές διαταραχές έχουν ανάγκη. Ψυχιατρικές κλινικές έχουν, επίσης, δημιουργηθεί στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού.
Πρόσθετα των πιο πάνω, τις δύο τελευταίες δεκαετίες έχει αναπτυχτεί η κοινοτική ψυχιατρική. Νοσηλευτικοί λειτουργοί κοινοτικής ψυχιατρικής έχουν συνεργασία με τους ψυχικά πάσχοντες και τους οικείους τους, στους οποίους παρέχεται πληροφόρηση και στήριξη. Τα Κέντρα Ημέρας στη Λευκωσία, στη Λάρνακα και στη Λεμεσό, λειτουργούν εδώ και μια 20ετία, με στόχο την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση των ασθενών, ενώ λειτουργοί ψυχικής υγείας (νοσηλευτές, ψυχολόγους, εργοθεραπευτές) στηρίζουν το πρόγραμμα Μ.Ε.Ρ.Α. (μονάδα εργασιακής αποκατάστασης). Παράλληλα, υπάρχει συνεργασία με διάφορους φορείς, μη κερδοσκοπικούς, εθελοντικούς οργανισμούς και δήμους για την κοινωνική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για τις ψυχικές παθήσεις. Με τα αναπτυγμένα αυτά μέτρα και προγράμματα κοινοτικής ψυχιατρικής, με μεγάλη ικανοποίηση μπορώ να σημειώσω ότι αριθμός ασθενών που νοσηλεύονται έχει μειωθεί αρκετά.
Φίλοι και φίλες,
Σήμερα, αν και δεν έχουμε φθάσει στο ιδεατό, οδεύουμε προς μια κοινωνία πιο ανεκτική στις διαφορές και εν πολλοίς πιο έτοιμη να δεχθεί στους κόλπους της ως ισότιμα μέλη της άτομα που είτε φύση είτε οι κοινωνικές ή άλλες συνθήκες κατέστησαν λιγότερο ικανά. Αυτή η σταδιακή αλλαγή ήρθε ως αποτέλεσμα όχι μόνο της προσπάθειας του κράτους αλλά και ως αποτέλεσμα της πρωτοπόρας δράσης και της συστηματικής κινητοποίησης των οργανωμένων συνόλων. Συνόλων όπως η Κίνηση Προάσπισης Δικαιωμάτων Ψυχικά Ασθενών και για τούτο συγχαίρω θερμά την Πρόεδρο και τα μέλη του Συνδέσμου για το όραμα, το ζήλο και το σθένος τους, το ενδιαφέρον και τις ενέργειες που από το 1999 παρέχουν για υποστήριξη και βοήθεια στον ψυχικά ασθενή και στην οικογένεια του. Σε αυτό το πλαίσιο, θέλω για ακόμη μια φορά να σας διαβεβαιώσω ότι το Υπουργείο Υγείας βρίσκεται πάντα στο πλευρό σας, συμπαραστάτης και ενισχυτής του έργου που επιτελείτε.