Α. Υλικά σε Επαφή με Τρόφιμα
ΣΚΟΠΟΣ
Τα Υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τα τρόφιμα πρέπει να πληρούν μια σειρά από γενικές και ειδικές απαιτήσεις, έτσι ώστε να μην επηρεάζουν την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων και κατ’επέκταση να μη θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών.
Ο στόχος του ελέγχου είναι:
i. H προστασία της δημόσιας υγείας
ii. Η προώθηση της ορθής παρασκευαστικής πρακτικής και
iii. Η προαγωγή του δίκαιου εμπορίου.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Τα ετήσια προγράμματα για τον έλεγχο της συμμόρφωσης των προϊόντων, η παρακολούθηση και η εποπτεία της αγοράς καθώς και η εφαρμοσμένη έρευνα πραγματοποιείται με τη συνεργασία των Υγειονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας, η οποία είναι η αρμόδια αρχή για τη δειγματοληψία, την επιθεώρηση και την επιβολή της νομοθεσίας.
Ο έλεγχος και η παρακολούθηση συμμόρφωσης περιλαμβάνουν τον ετήσιο προγραμματισμένο έλεγχο δειγμάτων:
- Για ταυτοποίηση των πλαστικών, ελαστομερών κ.α υλικών με την τεχνική FT-IR
- Κεραμικά αντικείμενα για έλεγχο της απελευθερούμενης ποσότητας μολύβδου και καδμίου σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 84/500/EΟΚ με ICP ή ICP-MS
- Διάφορα πλαστικά αντικείμενα (όπως δοχεία, μπουκάλια, κουζινικά είδη, σακούλες, ελαστικές μεμβράνες κ.α) για:
- Ολική μετανάστευση σε υδατικούς προσομοιωτές τροφίμων με πλήρωση αντικειμένου, σύμφωνα με το EN 1186-9 ή
- Ολική μετανάστευση σε υδατικούς προσομοιωτές τροφίμων με ολική βύθιση σύμφωνα με το πρότυπο EN 1186-3 ή/και
- Ολική μετανάστευση σε προσομοιωτή υποκατάστατο για το ελαιόλαδο (ισοοκτάνιο ή/και 95% αιθανόλη) σύμφωνα με το πρότυπο EN 1186-14
- Ειδική μετανάστευση ουσιών όπως η Δισφαινόλη Α, Στυρένιο, Φορμαλδεΰδη, Μελαμίνη, Πρωτοταγείς Αρωματικές Αμινες (ΠΑΑ), Φθαλικοί και Αδιπικοί Εστέρες (π.χ. DEHA) με τεχνικές όπως η HPLC, GC-MS και UV-VIS.
- Ημιποσοτικό προσδιορισμό προσθέτων κ.α με GC-MS
Πέρα από τον ετήσιο προγραμματισμένο έλεγχο και ανάλογα με τις αιτήσεις που το εργαστήριο δέχεται από τους πελάτες του, περιστασιακά δέχεται και δείγματα όπως μεταλλικά κουτιά, μεταλλικά μαγειρικά σκεύη με επικάλυψη πολυμερούς ή μη κ.α για αναλύσεις όπως:
- Ολική μετανάστευση με πλήρωση αντικειμένου, σύμφωνα με το πρότυπο EN 1186-9 και CEN 14235
- Ειδική μετανάστευση Δισφαινόλης Α και BADGE (για αντικείμενα με επικάλυψη)
- Μετανάστευση μετάλλων με ICP ή ICP-MS
Μέσα στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του το εργαστήριο συμμετέχει επίσης σε διεργαστηριακές δοκιμές ελέγχου ικανότητας που οργανώνονται από φορείς όπως: FAPAS, CHEK, SCHEMA και από το Κοινοτικό Εργαστήριο Αναφοράς για τα Υλικά σε Επαφή με Τρόφιμα (EURL for FCM), για παραμέτρους όπως ο προσδιορισμός ολικής ή ειδικής μετανάστευση ουσιών κ.α.
ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ
Γίνονται σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν καταγγελίες ή παράπονα καταναλωτών, ή μετά από πληροφορίες από το σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης RASFF.
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ
Το Εργαστήριο είναι το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς για τα Υλικά σε Επαφή με Τρόφιμα, από το 2004, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Κανονισμού (EE) 2017/625 για τους επίσημους ελέγχους για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές.
Συμμετέχει σε:
i. Ομάδα Εργασίας της ΕΕ για τα Υλικά σε Επαφή με Τρόφιμα.
ii. Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επικοινωνίας του Κοινοτικού Εργαστήριου Αναφοράς για Υλικά σε Επαφή με Τρόφιμα (EURL for FCM) με τα Εθνικά Εργαστήρια Αναφοράς (NRLs) των Κρατών Μελών
ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ
i. Το εργαστήριο πραγματοποιεί κατά καιρούς έρευνες σχετικά με θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (π.χ. μετανάστευση στυρενίου σε νερό από ντεπόζιτα fiberglass, προσδιορισμό οργανοκασσιτερικών ενώσεων σε φιάλες από PVC, ταυτοποίηση υλικού και απελευθέρωση Ν-Νιτροζαμινών και Ν-Νιτροζώσιμων ουσιών από θηλές πιπερών και πιπίλες από καουτσιούκ ή λάτεξ).
ii. Για την αντιμετώπιση ιδιαίτερων αναγκών αναπτύσσει, επικυρώνει ή/και διαπιστεύει μεθόδους προσδιορισμού ολικής και ειδικής μετανάστευσης (όπως Δισφαινόλης Α, Φορμαλδεΰδης κ.α).
Αποτελέσματα ερευνητικών και άλλων προγραμμάτων του εργαστηρίου έχουν δημοσιευτεί και παρουσιαστεί σε εθνικά και διεθνή συνέδρια.
Β. Παιδικά Παιχνίδια
ΣΚΟΠΟΣ
Η προστασία της υγείας και της ασφάλειας των παιδιών και βρεφών από:
i. Πιθανούς χημικούς κινδύνους (όπως βαρέα μέταλλα, φθαλικοί εστέρες κ.α.) τα οποία εμπεριέχονται στα παιχνίδια και τα παιδιά μπορεί να εκτεθούν σε αυτά και
ii. Σε κινδύνους που οφείλονται σε ελλιπείς ή μη ικανοποιητικές μηχανικές και φυσικές ιδιότητες των παιδικών παιχνιδιών.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Τα ετήσια προγράμματα παρακολούθησης και ο έλεγχος συμμόρφωσης διεξάγονται σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές που είναι:
Η Υπηρεσία Ανταγωνισμού και Προστασίας Καταναλωτών (Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας) και το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων).
Ο Εργαστηριακός έλεγχος/εξέταση των παιχνιδιών περιλαμβάνει:
i. Χημικές ιδιότητες, όπως τη μετανάστευση ορισμένων στοιχείων (βαρέα μέταλλα) σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο EN 71-3 και τον προσδιορισμό φθαλικών εστέρων σε μαλακά παιχνίδια κυρίως από PVC.
ii. Μηχανικές και φυσικές ιδιότητες, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο EN 71-1 και
Δοκιμή Ευφλεκτότητας, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο ΕΝ 71-2.
Μέσα στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του το εργαστήριο συμμετέχει επίσης σε διεργαστηριακές δοκιμές ελέγχου ικανότητας που οργανώνονται από φορείς όπως: FAPAS, CHEK κ.α.
ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ
Γίνονται σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν καταγγελίες ή παράπονα καταναλωτών, ή μετά από πληροφορίες από το σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης RAPEX.
ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ
Στα πλαίσια ερευνητικών προγραμμάτων που χρηματοδοτήθηκαν από το Υπουργείο Υγείας το εργαστήριο τα τελευταία χρόνια κατάφερε να πραγματοποιήσει στοχευμένες έρευνες αυξάνοντας τόσο τις κατηγορίες, όσο και τον αριθμό των παιχνιδιών που ελέγχονται.
Διαπιστευμένο σύμφωνα με το ISO/IEC 17025:2017. Οι διαπιστευμένες μέθοδοι του εργαστηρίου καθώς και τα πεδία εφαρμογής μπορούν να αναζητηθούν από την ιστοσελίδα του ΚΟΠΠ (Διαπιστευμένοι Φορείς., Εργαστήρια του Γενικού Χημείου του Κράτους της Κύπρου).
ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ
"Food Contact World" Article: "Small nation but big steps"