ΣΚΟΠΟΣ
Επίσημος Έλεγχος και Παρακολούθηση της χημικής ποιότητας του πόσιμου νερού που παρέχεται από τα Δίκτυα Υδατοπρομήθειας, τα Βυτιοφόρα και Κερματοδέκτες, καθώς και των εμφιαλωμένων νερών (επιτραπέζιων, νερών πηγής και φυσικών μεταλλικών) με στόχο την προστασία της Δημόσιας Υγείας. Ο έλεγχος αυτός καλύπτει όλα τα στάδια της παραγωγής πόσιμου νερού, δηλ. από τα Διυλιστήρια Επεξεργασίας Νερού και τα Συστήματα Αφαλάτωσης μέχρι την βρύση του καταναλωτή. Επιπλέον ελέγχονται υπόγεια και επιφανειακά νερά τα οποία προορίζονται για πόσιμα.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Το Εργαστήριο Γενικών Αναλύσεων Νερών είναι από τα παλαιότερα του ΓΧΚ. Οι δραστηριότητες του συμπληρώνονται με αυτές των Εργαστηρίων Περιβαλλοντικής Χημείας Ι, Οικοτοξικολογίας, Μικροβιολογίας Νερών, Ιολογίας και Ραδιενέργειας έτσι ώστε να καλύπτεται ο έλεγχος του πόσιμου νερού μέσα από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση.
Για την επίτευξη του πιο πάνω στόχου, το εργαστήριο διαθέτει την απαιτούμενη τεχνογνωσία καθώς και εξοπλισμό προηγμένης τεχνολογίας όπως ιοντικό χρωματογράφο, Φασματογράφο Ατομικής Εκπομπής με Επαγωγικά Συνεζευγμένο πλάσμα (ICP), Φασματογράφο Μαζών με Επαγωγικά Συνεζευγμένο Πλάσμα (ICP/MS), Αυτόματο Αναλυτή Οργανικού Άνθρακα, Φασματοφωτόμετ ρα, Φλογοφωτόμετρο κ.α.
Προγράμματα Παρακολούθησης και Ελέγχου Συμμόρφωσης
Κατά το 2004 εφαρμόστηκε ένα πιλοτικό πρόγραμμα παρακολούθησης (το οποίο κάλυψε επιλεγμένα δειγματοληπτικά σημεία από όλη την Κύπρο) βασισμένο στις απαιτήσεις της Οδηγίας 98/83/ΕΚ και τον σχετικό Νόμο 87(Ι)/2001 ο οποίος αφορά την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης. Το πρόγραμμα συνεχίστηκε και το 2005 σε συστηματική βάση ,καλύπτοντας όλες τις πόλεις και τα χωριά της Κύπρου.
Από το 2006 το εργαστήριο εφαρμόζει ετήσια προγράμματα παρακολούθησης και ελέγχου συμμόρφωσης τα οποία καταρτίζονται σε συνεργασία με τις άλλες Αρμόδιες Αρχές (π.χ. Υγειονομικούς Επιθεωρητές του Υπουργείου Υγείας και των Δήμων, του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης και του Τμήματος Αλιείας του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Τα προγράμματα σχεδιάζονται στην αρχή του κάθε έτους σε συνεργασία και με άλλα εργαστήρια του ΓΧΚ έτσι ώστε να ικανοποιούν τις απαιτήσεις των σχετικών Νόμων και Κανονισμών της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
· Πρόγραμμα ελέγχου πόσιμου νερού για εφαρμογή της Νομοθεσίας Ν.87(Ι)/2001 (εναρμονισμένη με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 98/83/ΕΚ που αφορά την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης). Στον συγκεκριμένο Νόμο καθορίζεται η συχνότητα και το είδος των αναλύσεων αναλόγως του ημερήσιου όγκου διανεμόμενου ή παραγόμενου νερού ανά ζώνη παροχής (310 ζώνες παροχής παγκύπρια).
· Πρόγραμμα παρακολούθησης των επιφανειακών νερών σύμφωνα με το άρθρο 8 της Οδηγίας Πλαίσιο για τα νερά 2000/60/ΕΕ (νόμος Ν.13(Ι)/2004).
· Πρόγραμμα Ελέγχου Εμφιαλωμένων Νερών (Νερά Πηγής, Επιτραπέζια Νερά και Φυσικά Μεταλλικά). Η τελευταία κατηγορία ελέγχεται ως προς την συμμόρφωση με την Οδηγία 2003/40/ΕΚ και τους Περί Φυσικών Μεταλλικών Κανονισμούς του 2002 έως 2006.
· Πρόγραμμα παρακολούθησης της ποιότητας του νερού από τα Διυλιστήρια Επεξεργασίας Νερού και τα Συστήματα Αφαλάτωσης.
Τα πιο πάνω προγράμματα Ελέγχου καλύπτουν ένα μεγάλο αριθμό χημικών και οργανοληπτικών παραμέτρων όπως: Ανιόντα, Κατιόντα, Βόριο, Ολικό Οργανικό Άνθρακα, Βαρέα Μέταλλα (Pb, Cd, Cr, Ni, Hg, As, Se, Sb, Cu, Mn, Fe, Al) Ολική Σκληρότητα, Ασβέστιο, Μαγγάνιο, Αγωγιμότητα κ.α.
· Πρόγραμμα Ελέγχου Νερού Υδατοφρακτών για συμμόρφωση προς την Οδηγία 2006/44/ΕΚ (Περί της Ποιότητας των Γλυκέων Υδάτων που χρήζουν προστασίας ή βελτίωσης για τη διατήρηση της ζωής των ιχθύων). Συγκεκριμένα ελέγχονται η ολική και ελεύθερη αμμωνία, ολικός φωσφόρος και νιτρώδη.
· Παρακολούθηση του εμπλουτισμού του υδροφορέα της ΄Εζουσας με ανακυκλωμένο νερό του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Πάφου (ελέγχονται Νιτρικά, Νιτρώδη, Αμμωνία και Ολικός Οργανικός Άνθρακας).
Το εργαστήριο είναι διαπιστευμένο από το 2002 σύμφωνα με το Διεθνές Πρότυπο Ποιότητας EN-ISO/IEC 17025 με στόχο την διασφάλιση της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων των αναλύσεων σε συνεχή βάση.
ΕΡΕΥΝΑ
Τα πεδία της έρευνας είναι τα εξής :
- Προσδιορισμός των συγκεντρώσεων Φθορίου στα πόσιμα νερά της Κύπρου (1997)
- Διερεύνηση της χημικής σύστασης του πόσιμου νερού σε επιλεγμένες γεωγραφικές περιοχές της Κύπρου. Αποτέλεσμα της εργασίας αυτής ήταν η έκδοση σχετικών πινάκων (1999).
- Διερεύνηση της παρουσίας Υδραργύρου, Αρσενικού και Ολικού Οργανικού Άνθρακα σε πόσιμα Νερά (2007).
- Διερεύνηση της παρουσίας Νικελίου σε ψύκτες πόσιμου νερού (2008).
- Διερεύνηση της ρύπανσης των υδρογεωτρήσεων της κοινότητας Μάμμαρι με Αρσενικό (2009).
- Πρόγραμμα παρακολούθησης της ποιότητας του νερού κοινοτικών γεωτρήσεων (2010).
- Διερεύνηση της χημικής ποιότητας του νερού από Κερματοδέκτες (2010).
- Προσδιορισμός Αλογονομένων Παραγώγων Οξικού οξέος (HAAs) σε πόσιμα νερά (2011).
- Διερεύνηση της παρουσίας Κυανιούχων αλάτων σε πόσιμα νερά (2012).
ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Το Εργαστήριο συμμετείχε στα πιο κάτω διεθνή προγράμματα:
· UNHCR project "Chemical and Biological Monitoring for the Assessment and Prevention of Water Pollution-Development of an early Warning System" 1994-1996
· A Life/EU project "Development of an Integrated Monitoring and Early Warning System to Sustain Water Quality & Multifunctionality of Surface Waters" (1996-2000)
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ
Το Εργαστήριο συμμετέχει /συμμετείχε σε Τεχνικές επιτροπές για τα πιο κάτω θέματα :
· Πρότυπα και Κανονισμοί για το πόσιμο νερό.
· Πρότυπα και Κανονισμοί για το εμφιαλωμένο νερό
· Πρότυπα και Κανονισμοί για το φυσικό μεταλλικό νερό
· Επιτροπή Αναγνώρισης Φυσικών Μεταλλικών Νερών του Υπουργείου Υγείας.
· Ετοιμασία των Περί Κολυμβητικών Δεξαμενών Κανονισμών του 2013.
· Συμβουλευτική Επιτροπή Απονομής του Οικολογικού Σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Διαπιστευμένο σύμφωνα με το ISO/IEC 17025:2017. Οι διαπιστευμένες μέθοδοι του εργαστηρίου καθώς και τα πεδία εφαρμογής μπορούν να αναζητηθούν από την ιστοσελίδα του ΚΟΠΠ (Διαπιστευμένοι Φορείς., Εργαστήρια του Γενικού Χημείου του Κράτους της Κύπρου)..